یاس هلندی
نامهای متداول: یاس هلندی، درخت برگ نو ژاپنی، لگستروم سبز
نام انگلیسی: Japanese Privet, Texanum Japanese Privet
نام علمی: LIGUSTRUM japonicum Texanum
خانواده: Oleaceae زیتونیان
رنگ گل: گل های سفید کرکی که عطر تند ناخوشایند منتشر می کنند.
شکل گل: به صورت خوشه ای و دسته ای که قطر هر کل حدود 3 تا 6 میلیمتر است.
میوه: دارای دانه هایی است که به اندازه یک نخود بوده و در نهایت این میوه آن به رنگ سیاه در می آید.
اندازه حد اکثر: 2.5 تا 4 متر
فصل گلدهی: در بهار یا اوایل تابستان
برگ: برگ به رنگ سبز روشن
خاستگاه و موطن گیاه: گونه اصلی این گیاه از کشور های ژاپن و چین و کره شمالی آورده شده است و در همه جه به صورت هیبرید های متنوع پرورش یافته است.
توضیحات در مورد گیاه و شرایط نگهداری آن:
یاس هلندی گونه ای از لگستروم است و گیاهی با نرخ رشد نسبتا سریع است که دارای برگ های همیشه سبز و براق می باشد. جزو درختان عمودی و راست بالا رونده است و در همه فصول می توان از سرسبزی آن لذت برد.
خاک مناسب:
در همه انواع خاک های اسیدی، خنثی، قلیایی قابلیت کاشت و پرورش دارد. درخاک رس، خاک رس و شن، شن و ماسه رشد می کند.
روشهای ازدیاد و تکثیر:
تکثیر با بذر: امکانپذیر می باشد اما متداول نیست چون فرآیندی بسیار زمانبرتر از روش های دیگر است.
تکثیر با قلمه: قلمه ساقه درختچه برگریز در پاییز یا اواخر زمستان و قلمه ساقه درختچه های همیشه سبز (همانند یاس هلندی) در اواخر تابستان انجام میگیرد. با هرس کردن برگ های پایین تر و چسبیده به خاک گلدان، قلمه ها را در مکان مرطوب یا به خوبی زهکشی شده در خاک باغ در نور غیر مستقیم و رطوبت بالا نگه داشته شود تا ریشه دار شود. قلمه در خاک مرطوب پس از 4-6 هفته تا به خوبی ریشه داده و سپس قلمه های زمینی را در ظروف منحصر به فرد نگه دارید.
هورمون ریشه موجب افزایش احتمال ریشه خواهد شد، اما برای بسیاری از گیاهان لازم نیست.
خوابانیدن شاخه: متداول نیست.
پیوند زدن: بر روی بسیاری گونه ها می توان یاس هلندی را پیوند نمود. متداولترین پایه برای پیوند یاس هلندی برگ بو است.
نیاز های نوری:
قرار گرفتن در معرض نور خورشید
دما و آب و هوای ایده آل:
یاس هلندی درختچه ای بسیار مقاوم است و آب و هوای خشن را به خوبی تحمل می کند.
کاربردها:
با توجه به اندازه، تراکم شاخ و برگ و تحمل خوب نسبت به خشکی، یک پرچین همیشه سبز و یک دیوار سبز مناسب و از قابل اطمینان ترین گیاهان برای مناطق گرم محسوب می شود. همچنین با توجه به قابلیت آرایش پذیری خوب از یاس قیچی خورده و آرایش شده به عنوان یک نقطه کانونی در فضای سبز و محوطه سازی استفاده می شود.
یاس هلندی یک گونه خوب برای درخت ارایی در زمین و یا در گلدان محسوب می شود. این گیاه با توجه به تحمل خشکی، شوری و آلودگی برای مناطق شهری اید ه آل است.
به عنوان بونسای نیز پرورش می یابد و نیز به عنوان بادشکن یا سد بصری نیز به کار می آید.
خواص دارویی و درمانی:
شاخ و برگ لگستروم در ساخت یک تونیک مورد استفاده است که معمولا به عنوان یک تقویت کننده سیستم ایمنی استفاده می شود.
میوه ای که از این گیاه به دست آمده می تواند توسط زنان در درمان یائسگی و علائم آن استفاده می شود.
Ligustrum برای بهبود دید نیز بسیار خوب است.
شاخ و برگ آنها یک گزینه درمان موثر، وزوز گوش یا زنگ گوش است.
شاخ و برگ گیاهان نیز می تواند در درمان سرگیجه و درد در عضلات از جمله درد عضلات کمر استفاده شود.
Ligustrum برای جلوگیری از سفید شدن زودرس مو شناخته شده است.
این گیاه بخشی از درمان سنتی برای درمان سرگیجه و دیگر مشکلات مرتبط است.
این گیاه اغلب به بیماران سرطانی یا HIV داده می شود تا به بهبود ایمنی بدن کمک کند. همچنین نشانه هایی از جلو گیری از رشد تومور ها از خواص آن است، هر چند شواهد علمی کمی برای این ادعا وجود دارد
Ligustrum به عنوان یک گیاه ضد باکتری و ویروسی نیز شناخته شده است.
هیچ عوارض جانبی آشکار و یا گزارشی از عوارض این گیاه وجود ندارد اما در مصرف آن بایستی دقت نمایید همچنین زنان باردار و زنانی که به نوزاد شیر می دهند از مصرف آن احتراز کنند.
طریقه مصرف:
اجزای این گیاه می تواند مانند یک پودر، تنتور، قرص یا کپسول مصرف شود. گل خرد شده نیز می تواند مانند یک چای دم شده م مصرف گردد. دوز مصرف بایستی با نظر متخصص مشخص گردد.
کود دهی:
بسیاری از گیاهان نیاز به یک “رژیم غذایی” منظم وکامل و همه منظوره یا یک پایه عمومی N-P-K (نیتروژن – فسفر – پتاسیم) دارند.
زمان کود دهی در بوته های کوچکتر در اوایل چرخه رشد یعنی در بهار و برای گیاهان بزگتر در تابستان، پاییز، زمستان می باشد.
برای گیاهان برگ دار، استفاده از کود با محتوای نیتروژن بالاتر و برای گلدهی و یا رشد تخمدان گیاهان، استفاده از کود آلی دارای فسفر پیشنهاد میشود.
اگر از کود محلول در آب استفاده می کنید پس از ساخت محلول آن را یه روی برگ یا خاک یاس هلندی بریزید.
استفاده از کود گرانوله نیز مناسب خواهد بود که برای کود دهی با کود گرانوله آن را به مقدار مناسب بر روی خاک کمی دور تر از گستره شاخ و برگ یاس هلندی می ریزیم.
توجه: هرگز در کود دادن زیاده روی نکنید چون این عامل باعث ضعیف شدن یا از بین رفتن برگ و گل های گیاه خواهد شد.
هرس:
هرس برای کنترل اندازه یاس هلندی و ایمنی عابر پیاده، با حذف بخش مرده یا بیمار بوته و یا برای شکل دادن گیاهان، درخت ارایی و یا اشکال جالب و متقارن و به اصطلاح قیچی خورده یا آرایش شده انجام می شود.
زمان هرس یاس هلندی در اواخر زمستان یا بهار، بسته به زمانی که گل دادن آنهاست. معمولا هرس پس از اتمام دوره گلدهی و پایان فصل رشد انجام می شود.
آبیاری:
گیاهان چوبی نیاز به آبیاری کمتری نسبت به گیاهان یک ساله و یا گیاهان علفی دارند. آبیاری با یک شلنگ و یا به صورت بارانی باید به ندرتا انجام شود که این کار برای جلوگیری از توسعه بیماری در ریشه های کم عمق است. همیشه اجازه دهید خاک سطحی قبل از آبیاری مجدد خشک شود.
در آب و هوای خشک نیاز بیشتری به آبیاری خواهد داشت و بایستی 2 تا 3 بار در هفته آبیاری گردد.مالچ پاشی به جلوگیری از از دست دادن آب در آب و هوای گرم یا بادهای داغ و آفتابی کمک می کند.
آفات و بیماریها و عوارض:
گاهی دچار برخی از بیماریها همانند انتراکنوز، گال طوقه، بلایت سرشاخه، لکه برگی های قارچی و باکتریایی می شود ولی چندان شایع نیست.
انواع گونه ها:
گونه Texanum، پاکوتاه تر و جمع و جور تر از گونه های دیگر است و درختچه ای بهتر برای انتخاب به عنوان پرچین محسوب می شود.گونه ابلق لگستروم آن نیز وجود دارد.